Πέγκυ Καραμπάτου-Η εκπαίδευση σύμμαχος ενάντια σε κάθε λογής ανισότητα

Πόσο σημαντικό είναι να μιλάμε στο παιδί από την προσχολική ηλικία, για όλα αυτά που θεωρούμε δεδομένα και παρεξηγημένα, δεν το αντιλαμβανόμαστε μέχρις ότου να γίνει κάτι που δεν πρέπει, δεν επιτρέπεται, δεν είναι σωστό και δεν μας τιμά ως ανθρώπους με αξίες και σεβασμό προς τον συνάνθρωπο.

Η έννοια της ισότητας εγκλωβίζεται στην ανισότητα πολλές φορές και εμείς διανύουμε έτη φωτός που δυστυχώς πολλά ακόμα μας κρατούν στα σκοτάδια. Πως μπορούμε να εξηγήσουμε σε ένα παιδί με απλό τρόπο την έννοια της ισότητας και της ίσης αντιμετώπισης; Πως θα έπρεπε να βιώνει το κάθε παιδί την κάθε ίση ευκαιρία; Πως διδάσκει το σχολείο και η οικογένεια, πως όλοι οι άνθρωποι είναι ισάξιοι, ανεξαρτήτου φύλου, εθνικότητας, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού, κοινωνικής τάξης, εισοδήματος, γλώσσας, θρησκείας, ιδεολογίας και κατάστασης της υγείας του; Τα παιδιά ξέρουν καλύτερα από εμάς να μην ξεχωρίζουν, αρκεί να τα αφήσουμε. Τα παιδιά έχουν πιο έντονη την ανάγκη του δικαίου και ασκούν το δίκαιο και το ισότιμο περισσότερο από τους μεγαλύτερους. Τα παιδιά, αν εμείς οι ενήλικες και οι δάσκαλοι της ζωής τους και των γραμμάτων, τα καθοδηγήσουμε σωστά και επιτρέψουμε να εξελιχθούν ως αυθεντικές προσωπικότητες, είναι εκείνα που θα διδάξουν εμάς, είναι η ελπίδα που θα αλλάξει το αύριο.

Ακόμα και αν η ισότητα των φύλων αφορά όλες τις κοινωνίες, εξακολουθεί ακόμα να παραμένει ένα άλυτο θέμα. Η Ελλάδα ακολουθεί τους στρατηγικούς άξονες της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Ισότητα των Φύλων. Είμαστε μια χώρα που αγαπά τον θεσμό της οικογένειας και αγαπάει τα παιδιά. Είναι αρκετό όμως; Μιλάμε για ισότητα ουτοπικά ή ρεαλιστικά; Αναγνωρίζουμε τις ελλείψεις αντιμετώπισης του προβλήματος που δυστυχώς ακόμα υπάρχει; Και όταν ρωτάμε τα παιδιά να μας πουν την γνώμη τους και πως αντιλαμβάνονται αυτά την ίση αντιμετώπιση ανάμεσα στα αγόρια και τα κορίτσια, τους έχουμε αφήσει χώρο στο να μην πρέπει να ταυτιστούν με το ροζ ή το μπλε ή τι σημαίνει αγορίστικο και κοριτσίστικο παιχνίδι ακόμα και την ώρα του διαλλείματος στο προαύλιο ενός σχολείου; Τα παιδιά μας εμπιστεύονται και είμαστε οι μέντορες τους. Θα ακούσουν ό,τι τους πούμε, θα ταυτιστούν με όσα ζήσαμε και τους μεταλαμπαδεύουμε. Θα αντισταθούν στις αλλαγές των καιρών και των νέων δεδομένων ζωής, μα κυρίως θα πλάσουν τον χαρακτήρα που εμείς επηρεάσαμε με τις λέξεις και τις πράξεις μας.

Η ισότητα των φύλων θέλει μία κοινωνία όπου άντρες και γυναίκες μοιράζονται εξίσου αγαθά, υποχρεώσεις και δικαιώματα σε όλους τους τομείς. Αυτό το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, είναι ο πυρήνας για έναν ειρηνικό, βιώσιμο με ευημερία κόσμο. Ας μεγαλώσουμε λοιπόν κορίτσια και αγόρια, αγόρια και κορίτσια, που θα γίνουν άντρες και γυναίκες, γυναίκες και άντρες ισότιμοι. Η ισότητα των φύλων ξεκινά από το σπίτι και αρωγός σε όλο αυτό οφείλει να είναι το σχολείο, ως η πρώτη εκπαιδευτική επαφή μας με το κοινωνικό κύτταρο. Στο δημοτικό μαθαίνουμε τα πρώτα μας γράμματα. Μαθαίνουμε να κάνουμε μαθηματικούς υπολογισμούς, να διαβάζουμε και να γράφουμε μεθοδικά. Είναι η βάση η πρωτοβάθμια εκπαίδευση για αυτό που θα γίνουμε αύριο και κυρίως για αυτό που θα ζήσουμε εκτός του σπιτιού μας. Και αυτή η βάση πρέπει να είναι γερή.

Η οικογένεια βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της αλλαγής. Για την επόμενη γενιά, τα παραδείγματα που δίνουν στο σπίτι οι γονείς, οι φροντιστές και η ευρύτερη οικογένεια, διαμορφώνουν τον τρόπο που σκέφτεται για τα φύλα και την ισότητα το παιδί. Το σπάσιμο των στερεοτύπων δεν είναι πάντα αυτονόητο, ούτε μια εύκολη υπόθεση. Ας μάθουμε να μιλάμε στα παιδιά μας για αυτό, να ακούμε τα παιδιά μας και να μας επιτρέπουμε να μαθαίνουμε από εκείνα. Η νέα γενιά, καλείται επιτέλους να διορθώσει τα λάθη της ανισότητας στην κοινωνία, να μάθει να αποδέχεται και να σέβεται τον συνάνθρωπο. Να φτιάξει ένα κόσμο πιο δίκαιο, να τολμήσει να σπάσει προκαταλήψεις, να παλέψει ενάντια σε κάθε ανισότητα. Δεν είναι ο κόσμος μας ο δικός τους κόσμος, ας δούμε πιο πέρα από τον εγωισμό μας. Είναι ο κόσμος που τα παιδιά μας θα ζήσουν και έχουν το δικαίωμα να γίνουν ευτυχισμένα και να ζήσουν ασφαλή. Όχι με τον δικό μας τρόπο, όχι με τους δικούς μας κανόνες!

Πέγκυ Καραμπάτου

Ιδρύτρια ΕΞελίσσω

Φιλόλογος, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Συγγραφέας