Νικολέττα Παινέση: 25 Νοεμβρίου: Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών – Ας Σπάσουμε τα Στερεότυπα, Ας Σπάσουμε τη Σιωπή

«Η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι.» «Μια γυναίκα πρέπει να είναι ήσυχη, όμορφη και ευγενική.» «Μην είσαι υστερική.» Πόσες φορές έχουμε ακούσει αυτές τις φράσεις να επαναλαμβάνονται, σαν να είναι απόλυτα αληθινές; Πόσες φορές αυτές οι στερεοτυπικές εκφράσεις έγιναν το θεμέλιο μιας κουλτούρας που επιτρέπει τη βία, που καταδικάζει γυναίκες στη σιωπή και στον φόβο;

Η 25η Νοεμβρίου δεν είναι απλώς άλλη μια ημερομηνία στο ημερολόγιο. Είναι μια κραυγή για δικαιοσύνη, μια υπενθύμιση για τις ζωές που χάνονται, για τα σώματα που κακοποιούνται, για τις ψυχές που συντρίβονται. Είναι η μέρα που οι φωνές όσων σιώπησαν πρέπει να ακουστούν.

Η πραγματικότητα πίσω από τα στερεότυπα

Η βία κατά των γυναικών συχνά κρύβεται πίσω από «φυσιολογικές» φράσεις. Πόσες γυναίκες έχουν αποδεχτεί την κακοποίηση γιατί «έτσι είναι οι άντρες»; Πόσες έχουν ανεχθεί τη λεκτική ή σωματική βία γιατί «μια γυναίκα πρέπει να υπομένει»; Κάθε τέτοια φράση δεν είναι απλώς ένα στερεότυπο· είναι ένα όπλο που πληγώνει, μια αλυσίδα που κρατά τις γυναίκες δεμένες.

Οι αριθμοί και οι ζωές

Φέτος στην Ελλάδα, 11 γυναίκες δολοφονήθηκαν από ανθρώπους που υποτίθεται ότι τις αγαπούσαν. Δεν είναι απλώς αριθμοί. Είναι η Ελένη, η Μαρία, η Άννα. Είναι κόρες, μητέρες, αδελφές, φίλες. Πίσω από κάθε ιστορία, υπάρχει μια ζωή που σταμάτησε απότομα και βίαια.

Σπάζοντας τη σιωπή

Το να σπάσεις τη σιωπή δεν είναι εύκολο. Πολλές γυναίκες φοβούνται τη φράση «Και τι έκανες εσύ;» ή «Αυτή πρέπει να τα ζήτησε». Άλλες ντρέπονται να ζητήσουν βοήθεια, γιατί «Η οικογένεια δεν βγάζει τα προβλήματά της έξω». Αυτές οι φράσεις, που μοιάζουν τόσο αθώες, τροφοδοτούν μια κοινωνία που ανέχεται τη βία.

Μια κοινωνία χωρίς βία

Για να αλλάξει αυτή η πραγματικότητα, πρέπει να αλλάξει η κοινωνία μας. Να σταματήσουμε να βλέπουμε τις γυναίκες μέσα από τα φίλτρα των στερεοτύπων. Να δώσουμε χώρο και φωνή σε όσες σιωπούν. Να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας – αγόρια και κορίτσια – να σέβονται, να αγαπούν, να διεκδικούν έναν κόσμο χωρίς φόβο.

Η βία κατά των γυναικών δεν είναι «γυναικείο θέμα». Είναι ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους. Γιατί όταν πονάει μια γυναίκα, πονάει όλη η κοινωνία.

Ας γίνουμε η αλλαγή

Η 25η Νοεμβρίου είναι μόνο η αρχή. Ας σπάσουμε τη σιωπή, ας σπάσουμε τα στερεότυπα. Για έναν κόσμο όπου καμία γυναίκα δεν θα χρειάζεται να φοβάται. Για έναν κόσμο όπου η φράση «Να είσαι δυνατή, είσαι γυναίκα» θα σημαίνει κάτι περισσότερο από κουράγιο – θα είναι σύμβολο ελευθερίας και δικαιοσύνης.

Γιατί κάθε γυναίκα έχει δικαίωμα σε μια ζωή χωρίς φόβο, χωρίς βία, χωρίς σιωπή…

Νικολέττα Παινέση,

Ψυχολόγος, ΜSc