Πέγκυ Καραμπάτου: ή του ύψους ή του βάθους

Κανείς δεν μπορεί να μείνει τόσο ψηλά για πολύ καιρό. Άνθρωπος, έθνος, συνθήκη, οικονομία,
εύνοια, δόλος, με μαθηματική ακρίβεια, έτσι κινείται κάθε ροή εξέλιξης στον κάθετο άξονα,
εξαντλώντας και το ύψος και το βάθος. Εμείς οι Έλληνες αναντίρρητα έχουμε τάση για ‘’ύψος’’
μεγαλοπρεπώς, αλλά και ‘’βάθος’’ παταγωδώς, ας μην φοβόμαστε τις λέξεις. Οι έκτακτες
περιστάσεις όμως και ιδιαίτερα όσες είναι συνάμα και επικίνδυνες αποστολές, θα είναι πάντα αυτές
που μας οδηγούν ως έθνος στο ύψος να μεγαλουργήσουμε και στο βάθος όταν βάλλεται από
ποικίλες συμφορές. Απίστευτη η δυναμική και με πολλά ιστορικά παραδείγματα αποδεδειγμένη. Για
την οικονομία δεν θα αναφερθώ, όχι λόγω μη κατάρτισης και ιδιότητας, αλλά επειδή σέβομαι και
σιωπώ ως προς την απλή παλιά φράση «πολλά χρήματα θα κυνηγούν λίγα αγαθά και υπηρεσίες».

Για όσους είναι αθεράπευτα ρομαντικοί και πιστεύουν, πως με τη συμμετοχή τους στα κοινά, είτε
λέγεται πολιτική, είτε ανιδιοτελής συμμετοχή στην κοινωνία των πολιτών, είτε δίχως σύνορα
προσφορά, κάτι μπορεί να αλλάξει, ναι το ύψος και το βάθος είναι ξεκάθαρα στάση ζωής. Δεν έχει
τιμή, είναι ιδεολογία, είναι αφοσίωση και είναι βαρύ το τίμημα. Στα δικά μας τώρα: Φανταστείτε
ένα χώρο του οποίου στέκεστε σε μια γωνία. Το πλάτος είναι το πόσο μακριά εκτείνεται ένα
αντικείμενο σε αυτό τον χώρο προς τα πλάγια, το ύψος είναι το πόσο μακριά εκτείνεται προς το
ταβάνι και το βάθος είναι το πόσο μακριά εκτείνεται προς τον πίσω τοίχο, δηλαδή πόσο μακριά
βρίσκεται το αντικείμενο μέσα στο χώρο. Και τώρα αναλογιστείτε όλο αυτό σε προσωπική
καθημερινή βάση, αλλά και σε ιστορική, πολιτική, κοινωνική αναφορά.

Και αν η γεωμετρία δεν σας έδωσε την εικόνα της περιγραφής του όρου, ίσως να σας βοηθήσει η
ψυχολογία. Η κεντρική ιδέα της Ψυχολογίας του Βάθους, γιατί ύψος δίχως βάθος εδώ δεν έχουμε,
μιας και για να ψηλώσεις ως άνθρωπος πρέπει πρώτα να έχεις κολυμπήσει στα βαθιά
ανυπεράσπιστος και να επιβιώσεις, έγκειται στην ισχυρή επίδραση των ασυνείδητων διεργασιών
πάνω στα συνειδητά ψυχικά βιώματα, τα οποία και προκύπτουν ως αποτέλεσμα του ελέγχου των
παρορμήσεων και της επίλυσης των εσωτερικών συγκρούσεων. Οι τεχνικές που θα
χρησιμοποιηθούν, θα δώσουν την δυνατότητα στην κάθε διαδικασία να επιτυγχάνεται μέσω της
αναδρομής στο φως ή στο σκοτάδι μας, μέσα από την προσέγγιση της βιογραφίας μας.

Και ενώ ο Freud εστιάζει στα σεξουαλικά ένστικτα, ο Jung σε μία απροσδιόριστη ορμή και ο Adler
στην ανάγκη για εξουσία, ο αντίκτυπος είναι κοινός. Η Ψυχολογία του Βάθους βασίζεται στην
άποψη ότι υπάρχει ένα δυναμικό ασυνείδητο κομμάτι του ψυχισμού, το οποίο επηρεάζει σε μεγάλο
βαθμό τα ψυχικά μας βιώματα. Πρόκειται για την περιοχή του αγνώστου στον εσωτερικό κόσμο του
ανθρώπου. Πολλές νοητικές διεργασίες γίνονται υποσυνείδητα και υπόκεινται σε άλλους νόμους
και κανόνες από ό,τι το συνειδητό κομμάτι του εαυτού μας, οι οποίοι και δεν έχουν καμία σχέση με
τη “λογική”. Αυτό το ή του ύψους ή του βάθους να το κοιτάξουμε πρώτα μέσα μας και ύστερα γύρω
μας. Χάνουμε από κάποιον ή κάτι, γκρίνια, μιζέρια, καταστροφή. Κερδίζουμε αλλά όχι αυτό που
θέλουμε ή όπως το θέλουμε, δεν μας ικανοποιεί αντιθέτως.
Αντιμετωπίζουμε ιστορία, πολιτική έως προσωπικές σχέσεις, σαν ένα παιχνίδι που παίζει η ομάδα
μας άλλοτε σε ένα γήπεδο γεμάτο οπαδούς που την καταχειροκροτούν και άλλοτε δίχως επειδή
τους έχει δυσαρεστήσει και την τιμωρούν. Ή θα μεμψιμοιρούμε στα άκρα ή θα πανηγυρίζουμε στα
άκρα, χωρίς ουσιαστικά να κρίνουμε τα γεγονότα με βάση την λογική και την δυναμική τους. Και

αυτή η διαφαινόμενη πραγματικότητα των άκρων ύψους και βάθους, θα πρέπει να μας
προβληματίσει όλους. Πρέπει να κινηθούμε αυτόνομα, ανεξάρτητα και βεβαίως συντεταγμένα, αν
θέλουμε να εξελιχθούμε σωστά και να ισορροπήσουμε καθημερινά. Όσα δεν έχουν ουσιαστική
απεικόνιση σε πραγματικές καταστάσεις, καθορίζονται ως πρώιμα ή ανεπιτυχή. Τα πρώιμα
δημιουργούν πολλές προσδοκίες, οι οποίες οδηγούν σε μια μορφή «αλαζονείας» και
εφησυχασμού. Τα ανεπιτυχή, αποσυντονίζουν και απογοητεύουν. Η ισορροπία απαιτεί και
ορθολογισμό και στις εποχές που διανύουμε επιβάλλεται να διατηρηθούν οι ισορροπίες. Το κλειδί
κάθε σοβαρής προσπάθειας, προσωπικής ή συλλογικής, είναι η ισόρροπη ανάπτυξη. Και δεν είναι
DNA, αλλά διδάσκεται και εξελίσσεται, όχι "ή του ύψους ή του βάθους", αλλά μια και έξω. Όχι
όποτε μας συμφέρει ή δεν μας συμφέρει, αλλά επειδή έχουμε αποφασίσει να αλλάξουμε.

Πέγκυ Καραμπάτου
Ιδρύτρια ΕΞελίσσω
Φιλόλογος, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Συγγραφέας
Instructor Ευεξίας Ογκολογικών Ασθενών