Τσιγκουράκου Μαρία: Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σχολικού Εκφοβισμού

6η Μαρτίου: Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο εσκεμμένης, απρόκλητης, συστηματικής και επαναλαμβανόμενης άσκησης βίας και επιθετικής συμπεριφοράς μεταξύ μαθητών. Έχει διάφορες μορφές όπως λεκτικός εκφοβισμός, κοινωνικός εκφοβισμός, σωματικός εκφοβισμός και διαδικτυακός εκφοβισμός, με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου. Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να έχει ηλικία και να γίνεται στο πλαίσιο του σχολείου, αλλά ο εκφοβισμός κάθε μορφής δεν έχει ηλικία, φύλλο, εθνικότητα.

Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school bullying) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Ο σχολικός εκφοβισμός, προέρχεται από άλλα παιδιά, συνήθως της ίδιας ηλικίας και αποτελεί μορφή επιθετικής συμπεριφοράς, που εμφανίζεται κυρίως στη σχολική πραγματικότητα, με σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου και τη διαδικασία της μάθησης.

Η επιθετική συμπεριφορά μεταξύ μαθητών εκδηλώνεται, με μορφές ήπιας βίας (λεκτικό εκφοβισμό, πειράγματα, βρίσιμο, ειρωνική συμπεριφορά, απειλές, διάδοση φημών) και με περιστατικά ακραίας βίας (συγκρούσεις με ρατσιστικά ή άλλα χαρακτηριστικά, χτυπήματα, σπρώξιμο, σεξουαλική παρενόχληση, χειρονομίες).

Ο εκφοβισμός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές όπως:

Σωματικός: άσκηση φυσικής βίας (χτυπήματα, τσιμπήματα, δαγκωνιές, σπρωξίματα)

Λεκτικός: χρησιμοποίηση υβριστικών ή περιπαικτικών εκφράσεων, απειλών και εκβιασμού (πειράγματα, παρατσούκλια, κοροϊδία, διακρίσεις, ντροπιαστικά σχόλια)

Έμμεσος ή Κοινωνικός: εσκεμμένος ή συχνός αποκλεισμός μαθητών από κοινωνικές δραστηριότητες, κοινωνική απομόνωση, διάδοση κακοηθών και ψευδών φημών, επιδιωκόμενη απομάκρυνση των φίλων, κλοπές ή ζημιές στα προσωπικά αντικείμενα του θύματος

Ηλεκτρονικός (cyberbullying): η επαναλαμβανόμενη και εκ προθέσεων βλάβη που προκαλείται διαμέσου της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών

Ρατσιστικός: υβριστικές ή περιπαικτικές εκφράσεις για τη φυλή, την εθνικότητα, τη θρησκεία, την ταυτότητα αναπηρίας, τη σεξουαλική ταυτότητα του θύματος

Σεξουαλικός

Τι μπορείς να κάνεις ως γονέας για να σταματήσεις τέτοιου είδους συμπεριφορές από το παιδί σου ή ακόμα αν το παιδί γίνεται θεατής σε τέτοιες συμπεριφορές ;

Ορισμένοι τρόποι με τους οποίους οι γονείς μπορούν να εμπλακούν:

• Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας: Οι γονείς μπορούν να εκπαιδευτούν για τις διάφορες μορφές εκφοβισμού. Πώς να αναγνωρίζουν τα σημάδια bullying και τι να κάνουν εάν το παιδί τους υφίσταται bullying (εκφοβισμό). Μπορούν επίσης να μάθουν για τους πόρους και την υποστήριξη που διατίθενται στην κοινότητά τους.
• Ακρόαση και στήριξη: Οι γονείς πρέπει να ακούν προσεκτικά τα παιδιά τους και να τους προσφέρουν συμπαράσταση. Οι παιδικές εμπειρίες πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά και να αναλύονται με ευαισθησία.
• Μιλήστε στα παιδιά σας : Οι γονείς μπορούν να έχουν ανοιχτές και ειλικρινείς συζητήσεις με τα παιδιά τους σχετικά με το bullying (εκφοβισμό). Συμπεριλαμβανομένου του τι είναι ο εκφοβισμός και ποιες οι μορφές του, πώς να τον αναγνωρίσουν και πώς να αντιδράσουν. Μπορούν επίσης να διδάξουν στα παιδιά τους την ενσυναίσθηση, την καλοσύνη και τον σεβασμό για τους άλλους.
• Συνεργασία με το σχολείο: Οι γονείς πρέπει να συνεργάζονται στενά με το σχολείο. Αναφέροντας πάντα τα περιστατικά εκφοβισμού και συμμετέχοντας στην αναζήτηση λύσεων.
• Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης: Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναπτύξουν αυξημένη αυτοπεποίθηση και ανθεκτικότητα. Προάγοντας την θετική αυτοεκτίμηση και αυτοπροστασία.

Οι νέοι δεν είναι μόνο θύματα εκφοβισμού. Μπορούν επίσης να είναι ισχυροί σύμμαχοι στον αγώνα εναντίον του.

Ακολουθούν ορισμένοι τρόποι με τους οποίους οι νέοι μπορούν να εμπλακούν:

• Μιλήστε ανοιχτά: Οι νέοι μπορούν να μιλήσουν εναντίον του εκφοβισμού. Λέγοντας στους γονείς, τους δασκάλους ή άλλους έμπιστους ενήλικες, εάν αυτοί ή κάποιος που γνωρίζουν υφίσταται bullying (εκφοβισμό). Μπορούν επίσης να αναφέρουν ανώνυμα το bullying (εκφοβισμό). Μέσω τηλεφωνικών γραμμών ή διαδικτυακών συστημάτων αναφοράς.
• Υποστηρίξτε τους άλλους: Η νεολαία μπορεί να υπερασπιστεί και τους άλλους που υφίστανται bullying (εκφοβισμό). Πως; Μα μιλώντας ανοιχτά, προσφέροντας υποστήριξη ή παρεμβαίνοντας στην κατάσταση. Οι συμμαθητές σε μια τάξη μπορούν να βοηθήσουν άμεσα ένα παιδί που χρειάζεται βοήθεια. Προσεγγίζοντας το και εντάσσοντας το σε μια παρέα, έτσι ώστε να μην είναι απομονωμένο. Με το τρόπο αυτό θα είναι πιο δύσκολο στα άτομα που το παρενοχλούν, να το πλησιάσουν και να του επιτεθούν
• Συμμετέχετε: Οι νέοι μπορούν να εμπλακούν σε δραστηριότητες και προγράμματα στην κοινότητα και το σχολείο τους που προωθούν θετικές συμπεριφορές και αποτρέπουν το bullying (εκφοβισμό).
• Συναισθηματική Υποστήριξη: Οι νέοι μπορούν να στηρίζουν τους φίλους τους που είναι θύματα εκφοβισμού, δείχνοντας τους ανθρωπιά και κατανόηση .Όταν οι νέοι προσφέρουν συναισθηματική υποστήριξη, δημιουργούν ένα ασφαλές καταφύγιο για τους φίλους τους, που αντιμετωπίζουν εκφοβισμό. Τα θύματα αισθάνονται ότι υπάρχει κάποιος που τους στηρίζει και τα κατανοεί. Κάτι που είναι ουσιαστικό για την ψυχική τους ευημερία.
• Αναφορά στο Σχολείο: Οι νέοι πρέπει να μην φοβούνται να αναφέρουν περιστατικά εκφοβισμού στους εκπαιδευτικούς τους. Η σωστή αναφορά μπορεί να συμβάλει στη διακοπή των επιθέσεων.
• Δημιουργία Φιλικών Σχέσεων: Η δημιουργία φιλικών σχέσεων και ο σεβασμός προς τους άλλους είναι κλειδιά, για τη μείωση του εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον.

Τέλος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε κάτι το οποίο εάν μπορούμε έστω και λίγο να το μεταδώσουμε στα παιδιά μας θα έχουμε επιτύχει σε έναν βαθμό για να μην είναι εκείνα κάποια στιγμή στη ζωή τους, ούτε από την μεριά του θύτη αλλά ούτε από την μεριά του θύματος. Έτσι λοιπόν, λέμε “ΟΧΙ” στην βία (κάθε είδους) και “ΝΑΙ” στην φιλία.

                                                                                                                       Τσιγκουράκου Μαρία

                                                                                                  Ψυχολόγος, εθελόντρια ΕΞελίσσω