9 Μαΐου Ημέρα της Ευρώπης/75 χρόνια Ενότητας και Αλληλεγγύης

Το 2025 είναι η 75η επέτειος της Διακήρυξης Schuman, η οποία έθεσε τα θεμέλια για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και άνοιξε τον δρόμο για μια άνευ προηγουμένου εποχή ευημερίας, ειρήνης, δημοκρατίας, αλληλεγγύης και συνεργασία. Η Ημέρα της Ευρώπης είναι το όνομα δύο ετήσιων ημερών για την Ευρώπη. Εορτάζεται στις 5 Μαΐου από το Συμβούλιο της Ευρώπης[1] και στις 9 Μαΐου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αναγνωρίζει την ειρήνη και την ευημερία στην Ευρώπη που έχει κατορθωθεί από τότε που σχηματίστηκαν. Η πρώτη αναγνώριση για την Ημέρα της Ευρώπης από το Συμβούλιο της Ευρώπης εισήχθη το 1964.

Ιστορικά

Το Συμβούλιο της Ευρώπης ιδρύθηκε στις 5 Μαΐου 1949 και ως εκ τούτου αυτός είναι ο λόγος που ορίστηκε να εορτάζεται εκείνη την ημέρα, όταν η αργία καθιερώθηκε το 1964.

Η ΕΕ εισήγαγε την “Ημέρα της Ευρώπης” το 1985 (τότε υπήρχαν οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες, ο προκάτοχος της ΕΕ) Η ημερομηνία τιμά τη Διακήρυξη Σουμάν της 9ης Μαΐου 1950. Η διακήρυξη πρότεινε την συνεργασία μεταξύ των γαλλικών και δυτικογερμανικών βιομηχανιών άνθρακα και χάλυβα, οδηγώντας στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, η οποία ιδρύθηκε το 1952.

Μια “σχεδία των πολιτιστικών εικόνων” ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 1985, ως αντίδραση στην έκθεση της επιτροπής “για μια Ευρώπη των πολιτών” υπό την προεδρία του Πιέτρο Αντονίνο. Ο σκοπός της ήταν η διευκόλυνση της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με την προώθηση μιας πανευρωπαϊκής ταυτότητας μεταξύ των κατοίκων των κρατών μελών της ΕΚ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε την “Ημέρα της Ευρώπης”, μαζί με τη σημαία της Ευρώπης (τεχνικά δεν ονομάζεται “σημαία” αλλά “έμβλημα”) και άλλα αντικείμενα στις 29 Σεπτεμβρίου 1985 στο Μιλάνο.[6]

Μετά την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως διαδόχου της ΕΟΚ το 1993, η τήρηση της Ημέρας της Ευρώπης από τις εθνικές και περιφερειακές αρχές έχει αυξηθεί σημαντικά. Από το 1995, στη Γερμανία οι εορτασμοί έχουν επεκταθεί και καλύπτουν μια εβδομάδα. Ο εορτασμός ονομάζεται “Εβδομάδα της Ευρώπης” (Europawoche) αλλά επικεντρώνεται στις 9 Μαΐου. Το 1999, στη Πολωνία, το ίδρυμα Σουμάν, μια πολωνική οργάνωση που υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση (η οποία ιδρύθηκε το 1991), οργάνωσε τη πρώτη Παρέλαση Σουμάν στη Βαρσοβία στις 9 Μαΐου 1999. Εκείνη τη στιγμή υποστήριζε και τη προσχώρηση της Πολωνίας στην ΕΕ. Η τήρηση της 9ης Μαΐου ως “Ημέρα της Ευρώπης” αναφερόταν “σε όλη την Ευρώπη” από το 2008.

Αρχής γενομένης από το 2019, η 9η Μαΐου είναι επίσημη αργία στο Λουξεμβούργο.  Η επιλογή της ΕΕ για την ημερομηνία ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα και όχι της ίδιας της ΕΕ θέσπισε μια αφήγηση στην οποία η ομιλία του Σουμάν, ασχολούμενη με την επαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης και την εδραίωση της ειρήνης μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, παρουσιάζεται ως πρόβλεψη για το “λειτούργημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι το κύριο θεσμικό πλαίσιο” για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των επόμενων δεκαετιών.