Δανάη Καλαμαρίδου: Eργοθεραπεία και ΔΕΠΥ

Η εργοθεραπεία στα πλαίσια της ζωής ενός ατόμου με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) αποτελεί καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη της καθημερινότητας του, κάνοντας τον πιο λειτουργικό και προωθώντας την αυτονομία του. Καθώς η ΔΕΠΥ επηρεάζει ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων και συμπεριφορών, η εργοθεραπεία προσφέρει ένα δομημένο και εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης, σύμφωνα με τις ανάγκες του ατόμου, που βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής του.

Τι είναι η ΔΕΠΥ;

Η ΔΕΠΥ, ως μία από τις πιο διαδεδομένες νευροαναπτυξιακές διαταραχές, χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως η παρορμητικότητα, η έλλειψη προσοχής και η υπερκινητικότητα. Συνήθως διαγιγνώσκεται στην παιδική ηλικία, αλλά συχνά συνεχίζει να επηρεάζει τα άτομα και στην ενήλικη ζωή τους. Οι άνθρωποι με ΔΕΠΥ συχνά αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην καθημερινότητά τους, όπως δυσκολίες στη διαχείριση χρόνου, συγκέντρωσης, παραμονής, έλλειψη οργάνωσης και προσαρμογή σε κανόνες ή δομές. Αυτές οι δυσκολίες μπορεί να οδηγήσουν σε παρεμπόδιση εμπλοκής σε έργα τόσο στην ακαδημαϊκή και επαγγελματική ζωή, όσο και στην προσωπική.

Ο ρόλος της εργοθεραπείας στη ΔΕΠΥ

Η εργοθεραπεία είναι μια ειδικότητα που στοχεύει στην ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων προκειμένου να συμμετάσχει το άτομο σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Μέσα από την εργοθεραπεία, το άτομο μαθαίνει να αντιμετωπίζει τις καθημερινές προκλήσεις, να αξιοποιεί τις δυνάμεις του και να βελτιώνει τις αδυναμίες του, προκειμένου να επιτύχει ένα βέλτιστο επίπεδο αυτονομίας.

Στην περίπτωση της ΔΕΠΥ, η εργοθεραπεία επικεντρώνεται σε τρεις βασικούς άξονες:

1. Ανάπτυξη και ενίσχυση των εκτελεστικών λειτουργιών: Οι εκτελεστικές λειτουργίες περιλαμβάνουν δεξιότητες όπως ο αυτοέλεγχος, η οργάνωση, η μνήμη εργασίας και η προσοχή. Ο εργοθεραπευτής εργάζεται με το άτομο για να βελτιώσει τις δεξιότητες αυτές μέσω διαφόρων ειδών παρεμβάσεων και παιχνιδιών που απαιτούν συγκέντρωση, υπομονή και στρατηγική σκέψη.

2. Βελτίωση της αισθητηριακής επεξεργασίας: Τα περισσότερα άτομα με ΔΕΠΥ παρουσιάζουν δυσκολίες στην αισθητηριακή επεξεργασία, δηλαδή στον τρόπο που αντιλαμβάνονται και επεξεργάζονται τις πληροφορίες και ερεθίσματα από το περιβάλλον. Η εργοθεραπεία βοηθά στην κατανόηση και την αντιμετώπιση αυτών των αισθητηριακών προκλήσεων, προσφέροντας στρατηγικές για τη μείωση της υπερδιέγερσης και για την εκμάθηση διαφορων τρόπων αυτορρύθμισης.

3. Διαχείριση συμπεριφοράς και συναισθηματικής ρύθμισης: Πολλοί άνθρωποι με ΔΕΠΥ αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κατανόηση και διαχείριση των συναισθημάτων τους, με αποτέλεσμα συχνά να εμφανίζουν παρορμητικές ή και επιθετικές συμπεριφορές. Οι εργοθεραπευτές βοηθούν το άτομο να αναπτύξει τεχνικές χαλάρωσης και αυτορρύθμισης, ώστε να μπορεί να διαχειρίζεται καλύτερα τις συναισθηματικές αντιδράσεις του.

Στρατηγικές που χρησιμοποιούνται στην εργοθεραπεία για τη ΔΕΠΥ

Οι εργοθεραπευτές χρησιμοποιούν μια ποικιλία ειδών παρεμβάσεων για να υποστηρίξουν τα άτομα με ΔΕΠΥ. Μερικές από αυτές περιλαμβάνουν:

– Ανάπτυξη δεξιοτήτων καθημερινής ζωής: Μαθαίνοντας στρατηγικές που απλοποιούν την καθημερινότητα, το άτομο βρίσκει νέους τρόπους επίλυσης προβλήματος, προσαρμόζεται στις αλλαγές και μέσα από το έργο μαθαίνει να εμπιστεύεται τον εαυτό του.

-Αναλυτική οργάνωση και διαχείριση χρόνου: Ο εργοθεραπευτής δουλεύει με το άτομο για να αναπτύξει πλάνα οργάνωσης και διαχείρισης χρόνου, ώστε να καταφέρει να ανταποκριθεί καλύτερα σε απαιτητικές καθημερινές υποχρεώσεις.

– Χρήση παιχνιδιών και δραστηριοτήτων: Μέσω των παιχνιδιών, που μπορεί να έχουν τη μορφή σωματικών ή γνωστικών προκλήσεων, οι εργοθεραπευτές καταφέρνουν να κάνουν τη μάθηση πιο διασκεδαστική και αποδοτική.

Οφέλη της εργοθεραπείας στη ΔΕΠΥ

Η εργοθεραπεία μπορεί να επιφέρει θετικές αλλαγές στη ζωή των ατόμων με ΔΕΠΥ, κάνοντας πιο ομαλή και λειτουργική την εμπλοκή τους σε καθημερινά έργα. Με τη στήριξη του εργοθεραπευτή, τα άτομα μπορούν να αποκτήσουν έναν πιο οργανωμένο και αυτόνομο τρόπο ζωής, γεγονός που βελτιώνει την καθημερινή λειτουργικότητά τους. Ακόμα, μέσω της βελτίωσης των εκτελεστικών λειτουργιών, ενισχύεται η ακαδημαϊκή και επαγγελματική τους απόδοση, ενώ μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται τις συναισθηματικές τους αντιδράσεις και να προσαρμόζονται σε διαφορετικές κοινωνικές καταστάσεις.

Εν κατακλείδι, η εργοθεραπεία αποτελεί έναν εξαιρετικά σημαντικό σύμμαχο για τα άτομα με ΔΕΠΥ, παρέχοντας τα απαραίτητα εφόδια για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Μέσα από εξατομικευμένα προγράμματα, δομημένα στις ανάγκες και τους στόχους του πελάτη, οι εργοθεραπευτές δίνουν έμφαση στην ενίσχυση των δεξιοτήτων και της αυτονομίας, βοηθώντας το άτομο να αναπτύξει έναν πιο ισορροπημένο και οργανωμένο τρόπο ζωής.

Δανάη Καλαμαρίδου, Εργοθεραπεύτρια, Εθελόντρια ΕΞελίσσω