Αντιγόνη Τσίνταλη: Μας κάνει τελικά χειρότερους η Ψυχοθεραπεία;
- January 20, 2025
- Posted by: exelisso
- Category: Ψυχολογία

Σε μία κοινωνία που εξοικειώθηκε με επιστημονικούς όρους της Ψυχολογίας, ενσωματώσαμε στο λεξιλόγιο μας έννοιες όπως τοξικός, τοξικά μοτίβα, νάρκισσος, gaslighting, εξοικειώθηκε με μία επιστήμη που της φαινόταν ξένη και άγνωστη και κάπως περίεργη.
Αυτό υποδηλώνει ένα βαθμό αποδοχής και αναγνώρισης της σημαντικότητας, της ύπαρξης και της βαρύτητας της Ψυχολογίας και των μέχρι τώρα ευρημάτων της. Ωστόσο, παρατηρείται το εξής παράδοξο, τείνει να ακούγεται συχνά η άποψη ότι με την ψυχοθεραπεία οι άνθρωποι γίνονται χειρότεροι. Εγωιστές και εγωκεντρικοί. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, από κάθε πλευρά αυτό το φαινόμενο.
Ψυχοθεραπευτής
Η πληθώρα προσφοράς ψυχοθεραπευτών και ψυχολόγων στην σημερινή εποχή είναι αδιαμφισβήτητα μεγάλη. Το ίδιο όμως και η ανάγκη της. Στις σύγχρονες συνθήκες ζωής, είναι πλεόν ότι οι παθήσεις και τα νοσήματα, οργανικά και σωματικά, αιτιώνται πρώτα στον κακό, στρεσογόνο τρόπο ζωής, ο οποίος με τη σειρά του σωματικοποιείται.
Όπως σε κάθε επαγγελματικό τομέα, η ποσότητα δεν σημαίνει και ποιότητα. Υπάρχουν καλοί και κακοί επαγγελματίες. Και πολλές φορές το ποσοστό των καλών είναι μικρό. Και αυτό δεν παρατηρείται μόνο στην περίπτωση των ψυχολόγων. Στην περίπτωση όμως αυτή, συνήθιζε να λέει μία ψυχοθεραπεύτρια ότι «ο ψυχολόγος θα σε πάει μέχρι εκεί που κι ο ίδιος έχει δουλέψει με τον εαυτό του».
Ψυχοθεραπευόμενος
Ανθρώπινο φαινόμενο είναι να θέλουμε γρήγορα αποτελέσματα και η άρνηση. Το πρώτο είναι ότι περιμένουμε να δούμε αποτελέσματα μέσα σε μία εβδομάδα με έναν μήνα και μη αλλάζοντας τις συνήθειες μας, τις συμπεριφορές μας. Αγνοείται ότι η ψυχοθεραπεία είναι κάτι που ως θεραπευτική διαδικασία μπορεί να λάβει συγκεκριμένη χρονική περίοδο στη ζωή του ατόμου, όμως η αλλαγή και η εξάσκηση στον τρόπο σκέψης και συμπερφοράς αφορά όλη τη ζωή του.
Το δεύτερο αφορά την άρνηση του προβλήματος. Συνήθως, κατα αυτόν τον τρόπο αρνούμαστε ότι εμείς οι ίδιοι έχουμε μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί σε κάθε κατάσταση. Εκείνο μπορούμε να δουλέψουμε και να αλλάξουμε. Ότι δεν είναι στα χέρια μας, δεν μπορούμε να το αλλάξουμε, τουλάχιστον άμεσα. Είναι πιο εύκολο να εντοπίζουμε που φταίνε οι άλλοι και να τους κατηγορούμε. Πιο δύσκολο, όμως, να πάψουμε να λειτουργούμε οπως έχουμε μάθει και να παρατηρήσουμε το δικό μας μερίδιο αντίδρασης και συμπεριφοράς.
Ένα τρίτο είναι πώς όταν δεν υπήρχαν οριοθετήσεις του ατόμου στις σχέσεις του με τους άλλους, όταν ξαφνικά υπάρξουν είτε θα φανεί αρχικά, “εγωιστικό” στους άλλους είτε πάνω στην αρχική προσπάθεια να γίνει “άγαρμπα”. Η ψυχοθεραπεία είναι ταξίδι μάθησης, του εαυτού μας πρώτιστα. Μαθαίνουμε ξανά να συμπεριφερόμαστε, αλληλεπιδρούμε, επιλλέγουμε, αντιδρούμε. Οπότε ίσως στην αρχή εκπλήξει τον περίγυρο ή δυσκολέψει στην διαχείριση καταστάσεων και υπεράσπισης των επιλογών του ατόμου.
Κοινωνία
Με την επικράτηση του Διαδικτύου και του κατακλυσμού πληροφοριών , όλοι έχουν πρόσβαση γνώσεις γύρω από την επιστήμη της Ψυχολογίας και τη μεθοδολογία της ψυχοθεραπείας. Αυτό δεν συνεπάγεται ότι διαθέτει και τα κατάλληλα εργαλεία ώστε να κρίνει την πληροφορία που δέχεται ή να κρίνει την ποιότητα της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας. Αντιστρόφως, ότι γράφεται στο ίντερνετ πολλές φορές δεν εγκυάται και την αξιοπιστία του γράφοντος και των λεγομένων του. Κλείνοντας, μέσα σε μία εποχή κοινωνικών, οικονομικών και ιστορικών, συνεπώς, μεταβολών, έχει επικρατήσει η καχυποψία, η άκρατη αντίδραση και αμφισβήτηση των πάντων. Σε κάποιες περιπτώσεις φτάνει τα όρια της θεωρίας συνομωσίας. Το ιστορικό αυτό μεταίχμιο και οι μεταβολές του, επηρεάζει και τη σχέση των ανθρώπων με την Επιστήμη και την εμπιστοσύνη που δείχνουν στο πρόσωπό της.
Εν κατακλείδι
Η ψυχοθεραπεία δεν είναι για όλους. Είναι για τους ανθρώπους που είναι έτοιμοι να τα “βάλλουν” με τον εαυτό τους. Να βάλλουν κάτω όλες τις παραμέτρους και να δουν και κομμάτια και του δικού τους εαυτού που δεν θα τους είναι και τόσο κολακευτικά. Όχι να συμβιβαστούν σε ένα πρώτο επίπεδο παρατήρησης ρόλων, συμπεριφορών και ευθυνών των άλλων. Αλλά να αφήσουν χώρο στην παρατήρηση και έπειτα στην αλλαγή πρώτιστα των δικών τους μοτίβων. Και τέλος είναι διατεθειμένοι να αφιερώσουν χρόνο – χρόνια για αυτή τη διαδικασία. Για αυτούς που καταλαβαίνουν ότι οι ουσιαστικές αλλαγές και θετικές εξελίξεις έρχονται απο τη δέσμευση στη συνέπεια και στις προσωπικές επιλογές.
Αντιγόνη Τσίνταλη,
Πτυχιούχος Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Ειδικής Αγωγής, Καλών Τεχνών