Πέγκυ Καραμπάτου: 19 Ιανουαρίου Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων της Εγκληματικής Δράσης της Τρομοκρατίας στην Ελλάδα

Stay connected

Η ημέρα μνήμης των θυμάτων της εγκληματικής δράσης της τρομοκρατίας στην Ελλάδα, καθιερώθηκε με το αρ.14 του ν.3443/2006, ύστερα από πρόταση της τότε υπουργού Παιδείας κυρίας Μαριέττας Γιαννάκου, να τιμάται την τρίτη Κυριακή του Ιανουαρίου.

Η τρομοκρατία (εκ του τρόμος + κράτος = υπό το κράτος του τρόμου) είναι συστηματική χρήση βίας ή απειλή χρήσης βίας, είτε εναντίον όσων βρίσκονται στην εξουσία, είτε εναντίον απλών πολιτών. Η καθιέρωση της ημέρας μνήμης, αποτελεί τον ελάχιστο φόρο τιμής σε όλους αυτούς που έπεσαν θύματα. Αν και η τρομοκρατία στην Ελλάδα δεν είναι κύρια απειλή, η πρόκληση της τρομοκρατίας στη χώρα μας παραμένει υπαρκτή. Παρόλα αυτά, η χώρα μας έχει αποδείξει πως μπορεί και να την αντιμετωπίσει, αλλά και να την εξιχνιάσει. Βασική προϋπόθεση, η κοινωνική ομόνοια απέναντι στο θέμα αυτό, ώστε να μπορέσουν οι αρμόδιες αρχές της χώρας μας να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο της εγχώριας και μη τρομοκρατίας.

Στην Ελλάδα το φαινόμενο της τρομοκρατίας διακρίνεται – σε σχέση με αρκετές άλλες ευρωπαϊκές χώρες – για τη μακροβιότητά του. Το ζήτημα της υιοθέτησης συγκεκριμένης αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας απασχόλησε τις τελευταίες δεκαετίες το ελληνικό κοινοβούλιο, προκαλώντας έντονες αντιπαραθέσεις σε πολιτικό επίπεδο. Η ανάγκη για ύπαρξη ειδικής νομοθεσίας για την ασφάλεια των πολιτών τεράστια, αλλά και οι αντιδράσεις επίσης μεγάλες.

Τι γίνεται όμως στο κοινό μας σπίτι, την Ευρωπαϊκή Ένωση;

Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την ΕΕ. Τα κράτη μέλη συνεργάζονται στενά για την πρόληψη τρομοκρατικών επιθέσεων και την κατοχύρωση της ασφάλειας των πολιτών. Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, τα τρομοκρατικά εγκλήματα είναι πράξεις που τελούνται με σκοπό:

να εκφοβιστεί σοβαρά ένας πληθυσμός

να εξαναγκαστεί αθέμιτα κυβέρνηση ή διεθνής οργανισμός να εκτελέσει ή να παραλείψει οποιαδήποτε πράξη

να αποσταθεροποιηθούν σοβαρά ή να καταστραφούν οι θεμελιώδεις πολιτικές, συνταγματικές, οικονομικές ή κοινωνικές δομές χώρας ή διεθνούς οργανισμού

Οι τεχνολογίες διαδικτυακής επικοινωνίας έχουν διευκολύνει τη διασυνοριακή επικοινωνία των τρομοκρατών και έχουν ενισχύσει την τρομοκρατική προπαγάνδα και την εξάπλωση του εξτρεμισμού. Η ΕΕ έχει λάβει μέτρα για τη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Και εδώ σταματώ για εύλογους λόγους την γενική αναφορά και δίχως λεπτομέρειες ιστορική/πολιτική/νομοθετική αναδρομή, διότι ο σκοπός του άρθρου έχει ενημερωτική και κοινωνική υπόσταση. Ας μιλήσει όμως και η έρευνα, όπως και η επιστήμη της ψυχολογίας.

Πολλοί ψυχολόγοι πιστεύουν, ότι τα γεγονότα που προηγούνται τα χρόνια πριν από μια τρομοκρατική επίθεση -τα οποία επί της ουσίας συνοψίζονται στη λέξη «ριζοσπαστικοποίηση»- είναι αυτά που δίνουν και τις περισσότερες απαντήσεις στην ερώτηση, γιατί ένα άτομο στρέφεται στην πολιτική βία.

Ωστόσο, η ψυχολογία για την τρομοκρατία δεν έχει σημειώσει ιδιαίτερη πρόοδο. Είναι σημαντικό επίσης, να σημειωθεί ότι πολλοί άνθρωποι είναι ευάλωτοι στη χειραγώγηση και τη διαχείριση τους από τις τρομοκρατικές οργανώσεις, λόγω γνωστικής δυσλειτουργίας, ανικανότητας ή ψυχικής ασθένειας. Πρέπει να αποδεχτούμε το γεγονός ότι μια τέτοιου τύπου πρόβλεψη, δεν μπορεί ποτέ να είναι δυνατή εξαιτίας της πολύπλοκης, εξελισσόμενης φύσης της τρομοκρατίας. Και όμως όσα περισσότερα ανακαλύπτουμε, τόσο καλύτερα μπορούμε να κατανοήσουμε την ταυτότητα και τα κοινωνικά ζητήματα που συνδέονται μεταξύ τους.

Τους τρομοκράτες τους απορρίπτουμε ως σύστημα μέσω των βίαιων δράσεων τους, θεωρώντας τους εξ ορισμού μη- πολιτισμένους ή συναισθηματικά υγιείς ανθρώπους. Καθώς όμως, αρχίζουν να βλέπουν το φως της δημοσιότητας πληροφορίες για τη ζωή τους -ότι ήταν «κανονικοί άνθρωποι» με οικογένειες, παιδιά και δουλειά- είναι σχεδόν αδύνατο να μην αναρωτηθούμε, πώς λειτουργεί το μυαλό τους. Πως να λειτουργεί άραγε ένα τέτοιο μυαλό; Μήπως το ίδιο με εκείνου που κάνει κατάχρηση εξουσίας, είτε λέγεται ισχυρός πολιτικός ή αφεντικό ή σύντροφος μας;  Μπορούμε να προβλέψουμε ποιος θα γίνει τρομοκράτης και πιθανώς, να αποτρέψουμε τις επιθέσεις; Και αν αυτές οι μελέτες χρησιμοποιούν πληθώρα ψυχομετρικών εργαλείων και τεστ IQ, είναι τελικά σωστή η  πρόληψη; Μπορείς να διαβάσεις το ανθρώπινο μυαλό και να χαρακτηρίσεις την ψυχή; 

Το μυαλό είναι ένας ισχυρός μηχανισμός που αποφασίζει πώς θα λειτουργήσουμε και έχει την ικανότητα ακόμη και να αποφασίσει πώς θα εξελιχθεί η ζωή μας. Κάθε τι που συμβαίνει στο μυαλό μας δεν είναι ποτέ τυχαίο. Είναι ένα δομημένο σύστημα σκέψεων, προτύπων και σχεδίων που έχουμε αποκτήσει σε όλη μας τη ζωή. Η αντίληψη, η συνείδηση, οι σκέψεις, οι αισθήσεις, τα συναισθήματα, οι επιθυμίες και η διάνοια. Αυτό είναι το μυαλό μας. Μας πείθει με επιχειρήματα αντίστροφης ψυχολογίας για το κακό και δημιουργεί εντυπώσεις διαστρεβλωμένης αλήθειας για το κάκιστο.

Ο Προυστ υποστήριξε, πως η θλίψη αναπτύσσει τη δύναμη του νου. Επικίνδυνο πολλές φορές και στην συγκεκριμένη περίπτωση, αποδεδειγμένα εξαιρετικά επικίνδυνο, αν υποθέσουμε πως πίσω από μια σκυθρωπή προσωπικότητα κρύβονται πολλά δεινά. Δίνοντας μια τέτοια διαγνωστική ταμπέλα στους τρομοκράτες, προσβάλλουμε όμως τα άτομα με ψυχιατρικά νοσήματα. Η προβληματική και ανάρμοστη συμπεριφορά ως αντίδραση στο κατεστημένο, δεν έχει καμία σχέση με θλίψη ή κατάθλιψη. Ο Αριστοτέλης ανέφερε, πως χαρακτηριστικό του καλλιεργημένου μυαλού, είναι να μπορεί να απολαύσει μια ιδέα, χωρίς να την αποδεχθεί. Άρα στην περίπτωση μας , αυτό δεν θα πρέπει να ισχύει, διότι ένας πολέμιος της δημοκρατίας που ασκεί τρόμο, τι είδους καλλιέργεια έχει; Και οι εγκέφαλοι των ισχυρών τρομοκρατικών οργανώσεων, μόνο αμόρφωτοι δεν είναι. Θα σταθώ στις λέξεις του Καρλ Γιούνγκ και με αυτές θα προσυπογράψω το άρθρο μου: Το εκκρεμές του νου πάλλεται μεταξύ λογικού και παραλόγου, όχι μεταξύ σωστού και λάθους.

Τα κίνητρα του τρομοκράτη πηγάζουν από την ανάγκη του για αναγνώριση, ασχέτως των λόγων που κρύβονται πίσω από αυτό. Ουσιαστικά νομιμοποιεί το φόνο στα πλαίσια που θεωρεί, ότι αυτό υπηρετεί κάτι ανώτερο. Ο τρόμος, ο πόνος, ο φόνος, που αποφασίζει να υπηρετήσει είναι και παράλογος και λάθος. Αυτή είναι αλήθεια και δεν ωραιοποιείται σε κανένα ιδανικό που διασπείρει θάνατο.

Πέγκυ Καραμπάτου

Ιδρύτρια ΕΞελίσσω

Φιλόλογος, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Συγγραφέας

Instructor Ευεξίας Ογκολογικών Ασθενών



Leave a Reply

Translate »
This website uses cookies and asks your personal data to enhance your browsing experience.
Skip to content